Nghiệp báo- Các loại nghiệp báo đời người cần biết

Căn cứ theo tinh thần của luật nhân quả và nghiệp báo, những gì đang có trong đời sống hiện tại của chúng ta là do hạt giống đã được gieo từ nhiều đời kiếp trước, không phải chỉ mới tạo ra ở trong đời này. Trên thực tế, hiện có rất nhiều người vẫn còn thắc mắc và không thể giải thích sâu xa về vấn đề đạo lý nhân quả, bởi vì họ chỉ nhìn nhân quả trên phương diện một đời, mà không biết rằng mọi sự vật hiện tượng ở trên đời đều có tương quan mật thiết với nhau trong suốt ba đời quá khứ, hiện tại và vị lai. Người có tánh tình xấu xa và làm nhiều việc ác, nhưng luôn giàu có và gặp nhiều điều may mắn.

​

Trái lại, những người hiền lành và làm việc thiện, nhưng mãi nghèo khó và gặp nhiều tại họa. Chính vì thế, mà có một số người do không hiểu biết tường tận đã phát sinh nghi ngờ về tính thiết thực của luật nhân quả và nghiệp báo đến mức bất mãn, không còn muốn tu học nữa. Chỉ thấy được nhân quả trước mắt, mà không thấy được dòng chảy liên tục của nhân quả ba đời là một sự thấy biết nghiêng lệch và thiển cận.

1. Nghiệp báo nhân quả là gì? Nguồn gốc của nghiệp báo.

Tham sân si vi tế là ái dục ngủ ngầm khó thấy. Hết tham sân si vi tế là hết ái dục, hết ái dục là hết vô minh. Chỉ có bậc đại Bồ Tát và Chư Phật mới hết vô minh hoàn toàn, thành ra chỉ có Phật và đại Bồ Tát mới hết tạo nghiệp, ngoài ra các hàng tu hành khác đều còn tạo nghiệp vi tế, dù vị ấy cảm thấy hết tham sân si.

Mọi người phải chịu trách nhiệm về những hành động từ ý nghĩ, lời nói đến việc làm của mình, muốn sướng hay khổ hoàn toàn do mình tự tạo chứ không do một ai khác có quyền định đoạt sướng khổ cho mình; vì vậy, muốn không bị tham sân si tà kiến thúc đẩy tạo nghiệp, chúng ta phải biết làm chủ lấy mình, không để những tư tưởng ý kiến vô căn cứ lung lạc ý chí của chúng ta.

Mỗi chúng sinh đều có quyền làm chủ lấy mình, khi họ quyết định tạo nghiệp thiện hay ác, nghiệp đã tạo rồi, họ không còn quyền định đoạt số phận của mình được nữa, mà nghiệp quả sẽ định tương lai cho họ được tốt hay xấu; ngoại trừ họ tạo một nghiệp khác mạnh mẽ trái ngược lại mới có thế sửa đổi được nghiệp đã gieo ấy.

Một trong muôn nghìn nguồn gốc của tạo nghiệp là ngòi bút. Ngòi bút dạy bảo người làm điều tốt, nhưng ngòi bút cũng hướng dẫn người làm ác, cổ súy việc làm ác mà nhiều khi khó đo lường được khi trả nghiệp.

Nghiệp báo nhân quả thuộc về tâm thức, nó vô hình không thấy được, nhưng nó điều khiển cả vật chất lẫn tinh thần; nghiệp quả trong phạm vi vật chất như giàu nghèo, thọ yểu v.v…; trong phạm vi tinh thần như vui sướng, buồn khổ, v.v...

Một nghiệp tốt mang lại kết quả tốt, có thể ở kiếp hiện tại hay ở kiếp tương lai, cũng vậy, một nghiệp xấu mang lại kết quả xấu, ở ngay kiếp này hay ở kiếp mai sau; muốn thoát khỏi nghiệp báo luân hồi, phải thoát khỏi nghiệp báo nhân quả.

Muốn thoát khỏi nghiệp quả, phải từ bỏ nghiệp xấu, muốn từ bỏ nghiệp xấu phải trừ hết ái dục, ái dục là vi tế ngủ ngầm của tham sân si, tức là sạch hết “Vô minh”, sạch hết vô minh tức được giải thoát.

Có người chủ trương quá mức rằng dù có ý muốn hay không, dù có tác ý hay không, khi đã gây tội, đều có tội ngang nhau không hơn không kém; lập luận này đưa đến sự phi lý. Họ đưa ra quan điểm lý luận rằng như khi một người vô tình chạm tay vào lửa và một người cố ý cho tay vào lửa đều bị cháy bỏng như nhau.

Lập luận này không đúng, nếu một bào thai vô tình quay đạp trong bụng làm cho người mang thai đau đớn, cũng có tội hay sao? Một người lái xe vô tình gây tai nạn làm chết người khác, tội cũng ngang với kẻ giết người hay sao?

Bên cạnh đó nhân duyên vợ chồng là nghiệp hay phước? vì không phải ai lấy thành gia lập thất cũng vui vẻ hạnh phúc.

2. Phân loại nghiệp báo.

- Hành động thiện tạo quả lành:

Sinh lên cõi Trời, cõi Thần hoặc cõi Người được giàu sang, địa vị quyền uy, mạnh khỏe sống lâu. Các hành động thiện như:

- Bố thí, có lòng quảng đại giúp đỡ người về mọi phương diện.

- Trì giới, tránh làm ba điều ác về thân, bốn điều ác về miệng, và ba điều ác về ý.

- Phục vụ tôn kính người đáng được phục vụ, đáng được tôn kính.

- Vui vẻ hoan hỷ vui mừng khi thấy người khác được phúc báo tốt đẹp.

- Học hỏi các điều hay lẽ phải trong Phật pháp, tu hành và giáo hóa chúng sinh.

- Giữ gìn vẹn toàn chính kiến không để quên và không để ái dục vô minh lung lạc.

- Nhớ nghĩ đến chúng sanh và hồi hướng phúc đức cho tất cả chúng sinh.

- Hành động ác gây nghiệp dữ:

Các hành động ác như:

- Nghiệp báo sát sinh: Giết hại tùy theo là bậc chân tu hay người thường, hoặc tùy theo sinh vật lớn hay nhỏ mà bị quả báo nặng hay nhẹ khác nhau. Sau khi chết đọa sinh vào Địa ngục, Súc sinh, hay trở lại làm người bị chết yểu, bệnh tật, hoạn nạn, chia ly, lo sợ, buồn rầu v.v…

- Nghiệp báo trộm cướp: Lấy của không cho mà lấy từ tiền bạc, của cải, đến vật dụng v.v… tùy theo nặng nhẹ bị quả báo tương ưng, khi chết sinh vào cõi dữ. Nếu được tái sinh làm người phải làm việc khó nhọc, nghèo hèn, thất vọng, mất mát của cải, hạnh phúc gia đình bị tan vỡ, nghi kị bất hòa, cãi nhau, đánh nhau, không sao ngóc đầu lên được.

- Nghiệp gì mà không có con? Nghiệp báo tà dâm: Hãm hiếp, dùng thủ đoạn lường gạt ái tình, trộm cướp hạnh phúc của người, gian dâm. Nếu được tái sinh làm người có vợ (chồng) không chung thủy, gia đình không hạnh phúc, có nhiều kẻ thù, không con cái v.v…

- Nghiệp báo lừa gạt người, nói dối, nói hai lưỡi, nói thêu dệt, nói ác, có nói không, không nói có,. Cùng một việc nói với người này thế này, nói với người kia thế khác; nói thêm bớt không đúng sự thật, nói bóng nói gió đâm thọc; chửi bới tục tằn, nguyền rủa thậm tệ.

Nếu được tái sinh làm người hay bị vu oan, nói không ai tín nhiệm tin cẩn, hay bị bệnh ở miệng, miệng hôi.  Thân quyến xích mích, bạn bè xa lánh, và có nhiều người chống đối. Lại phải nghe những lời tục tằn thô lỗ độc ác v.v…

- Nghiệp báo uống rượu: Kiếp trước uống rượu say có thể gây cả bốn nghiệp trên, hiện đời dễ mắc bệnh, chết sớm, gia đình mất hạnh phúc đi đến nghèo, con cái yếu đuối kém thông minh, kiếp sau làm người ngu dốt, mất trí, điên dại.

- Nghiệp báo Tham lam đố kị: Tham lam đủ thứ, thèm muốn lợi danh của người khác, luôn luôn chấp lòng ganh tị với kẻ khác. Nếu sinh làm người, sẽ là người không có ảnh hưởng, nói gì, làm gì cũng không có người theo, và ái dục tăng trưởng mạnh làm cho người ấy càng đi sâu vào tội lỗi, gây thêm nghiệp ác.

- Nghiệp báo sân hận: Thô lỗ, cục cằn, luôn giận dữ, nhăn nhó, khó chịu. Người có tính sân giận hay gây gỗ, tìm đủ cách để bắt bẻ người, gây thù kết oán; thường sau khi chết làm loài qủy dữ, nếu được tái sinh làm người có thân hình xấu xí, mặt mũi khó coi, tính nết không ai ưa, và tính sân hận càng tăng trưởng gây thêm nghiệp xấu.

- Nghiệp báo ngu si tà kiến: Người không chịu học hỏi tìm hiểu nghiên cứu, không chịu gần người có tài có đức để học hỏi các điều phải trái lành ác; vì vậy hiểu biết sai lầm, những điều sai cho là đúng, những điều đúng cho là sai; như không tin nhân quả nghiệp báo, không tin nghiệp báo luân hồi sinh tử. Sau khi chết đọa vào cõi dữ, nếu được làm người sẽ là người tâm thần mê mẩn, ngu ngu khờ khờ, hoặc bệnh hoạn liên miên.

-  Nghiệp báo Kiêu ngạo ngã mạn: Không tôn trọng người đáng tôn kính, tự tôn tự đại, khinh người, coi trời bằng vung, coi mọi người như cỏ rác, và không biết phục thiện; khi chết đọa vào ác đạo, khi được trở lại cõi người nghèo nàn khốn khổ, bị người khinh rẻ, không dám ngẩng đầu lên.

-  Nghiệp báo Keo kiết bủn xỉn: Dù giàu dù nghèo mà suốt đời keo kiết từng đồng, không cho dù với chút ít, từ phẩm vật, của cải, tiền bạc, đến lời chỉ bảo lợi ích. Người ấy: sống keo kiết ích kỷ, và không có lòng thương người nghèo nàn khốn khổ; người ấy sau khi chết sinh vào cõi dữ, tái sinh vào nhân gian làm người nghèo hèn không của cải.

​

3. Báo ứng của nghiệp:

Tác động của nghiệp báo. Căn cứ trên tác động của nghiệp quả, chia ra bốn loại:

1- Nghiệp hiện hành tái tạo: Nghiệp có năng lực mạnh lúc chết, liền sau khi chết phải thụ sinh vào cõi lành hay cõi dữ tùy theo nghiệp. Thường thường, tư tưởng cuối cùng của một người ảnh hưởng bởi phẩm hạnh của người ấy trong suốt đời sống, nhưng cũng có khi hoàn cảnh ngoại lai ảnh hưởng đến người ấy lúc lâm chung, làm cho tư tưởng người ấy biến đổi.

Tư tưởng cuối cùng ấy tạo điều kiện cho sự tái sinh kế tiếp, trong trường hợp này, đời sống hàng ngày không ảnh hưởng đến sự tái sinh, nhưng nó vẫn không mất, và sẽ xuất hiện vào lúc khác; những sự thay đổi này đã giải thích vì sao trong một gia đình, các người con tính nết không giống nhau.

2- Nghiệp trợ duyên : Nghiệp hiện hành tái tạo khi có nghiệp quá khứ chen vào để trợ lực hay duy trì gọi là nghiệp trợ duyên. 

3- Nghiệp phản duyên: Nghiệp hiện hành tái tạo khi có nghiệp quá khứ chen vào để làm suy giảm hay cản trở, gọi là nghiệp phản duyên.

4- Nghiệp tiêu diệt: Khi nghiệp hiện hành tái tạo bị nghiệp quá khứ mạnh và ngược chiều, có thể tiêu diệt hoàn toàn nghiệp hiện hành đáng lẽ trổ quả, nên còn được gọi là nghiệp vô hiệu lực.

4. Thời gian báo ứng:

Thời gian nhân trổ quả có ba loại:

1- Hiện nghiệp: Nghiệp hiện tại lại chia ra hai loại:

- Quả lành trổ trong kiếp hiện tại: Có những quả lành trổ ngay trong kiếp hiện tại, ví như học sinh chăm học, đi thi đậu vậy.

- Quả dữ trổ trong kiếp hiện tại: Có những quả dữ trổ ngay trong kiếp hiện tại, ví như làm ác giết người, trộm cắp, bị bắt bỏ tù giam giữ.

2- Hậu nghiệp: Những nghiệp trổ trong các kiếp về sau. Hậu nghiệp này ai ai cũng có, và chúng ta không thể biết được nhiều nghiệp hay ít nghiệp, nghiệp nặng hay nhẹ; chỉ có Phật và các vị đắc đạo có “Sinh tử thông” mới thấy được nghiệp báo nhân quả.

3- Nghiệp vô hạn định: Đây chính là hình thức trả nghiệp kiếp trước. Nếu như không biết giải thoát quả trổ sinh bất cứ lúc nào từ hiện tại cho đến mãi về sau

Cũng vậy, sự tu hành và phước báo cũng phải được huân tập, tích góp từ lâu xa mà ngày nay mới được thọ hưởng, chẳng phải vô duyên vô cớ và cũng chẳng thể chỉ mới làm mà liền được. Có những người từ nhiều đời về trước đã từng tu tập hạnh bố thí, cúng dường,… do đó khi sinh ra trong đời này, tuy không có tu tập và cũng không có làm một việc thiện lành, nhưng họ vẫn được hưởng sung sướng an nhàn từ những phước báo đã tích lũy trong đời trước. Tuy nhiên, dù có phước báo nhiều như cát bụi, nhưng “nhàn rỗi ngồi không ăn mãi thì núi cũng phải lở”, tiêu xài đến một ngày nào đó cũng hết phước và khi đó phải chịu cảnh khổ sở. Chính vì điều này, mọi người nên biết tiếc phước, không nên hưởng hết thành quả đã tạo, vì hưởng hết ắt sẽ bần cùng. Quá khứ tạo nhân, hiện tại gặt quả. Hiện tại gây nhân, tương lai hưởng quả tốt.

Muốn biết nhân quá khứ,

Hãy nhìn quả hiện tại.

Nhân gieo trong hiện tại,

Chính là quả tương lai.

Vì hiểu nhân quả thông suốt cả ba đời, cho nên chúng ta không còn oán trời trách đất hay hận đời theo sự hiểu biết cạn cợt, ngắn ngủi ở trước mắt để sinh ra nhiều bất mãn, chán nản mà lìa tu bỏ đạo. Người hiểu đạo thì phải có được cái nhìn thấu suốt trước và sau như vậy.

Hơn nữa, nhân quả tuy có xa gần sai biệt khác nhau, nhưng những gì đã gây tạo thì dù trải qua muôn đời vạn kiếp vẫn không mất. Có khi gieo nhân đời này, nhưng đến đời sau hoặc nhiều đời về sau nữa mới nhận lãnh quả báo. Có khi gây nhân đời này, nhưng hưởng quả ở ngay trong đời này, thậm chí là chỉ trong khoảnh khắc. Ví dụ, vì một lý do nào đó, chúng ta la mắng một người khác thì lập tức họ cự cãi trở lại, thậm chí là dùng đến chân tay. Đó là nhân quả hiện đời.

Trên đây là các thông tin liên quan đến nghiệp báo, các loại nghiệp báo. Xin cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm theo dõi. Xin mời quý bạn đọc tham khảo thêm các thông tin Phong Thủy- Tâm linh sau đây:

• Dậu hiệu bị duyên âm và cách hóa giải

• sinh nghề tử nghiệp là gì? Cách hóa giải sinh nghề tử nghiệp

• trả nợ tiền kiếp là gì? Làm sao để trả nợ nhân duyên tiền kiếp

Bài viết cũng phù hợp với các truy vấn tìm kiếm:

• nghiệp quật nghĩa là gì

• nghiệp nhân quả

• nghiệp kiếp trước

• nhận biết người nghiệp nặng

• nghiệp báo của việc sát sanh

• nghiệp báo luân hồi

• nghiệp báo ngoại tình

• nghiệp báo nghề giết mổ

• nghiệp báo nợ tiền không trả